Hükümet Kurma Arayışı

Prof. Dr. Hakkı KESKİN / Siyasal Bilimci

22 Eylül Federal Parlamento sonuçları Almanya’nın siyasi tablosunu değiştirdi. Liberaller ilk defa parlamento dışında kalırken Sosyal Demokratlar ve Yeşiller büyük hayal kırıklığı yaşıyor.

Merkel’in Hıristiyan Birlik Partisi ve daimi ortağı Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi, birlikte oyların yüzde 41.5’ini alarak ana rakibi Sosyal Demokratlara büyük fark atarak neredeyse tek başına hükümeti kuracak çoğunluğu yakaladı. Bu başarıda ana etken, Almanya ekonomisinin çoğu AB ülkelerine kıyasla daha iyi durumda olmasıdır.
Bu seçimlerin beklenen en büyük sonucu ise Liberal Parti’nin (FDP) 1949’dan günümüze ilk defa yüzde 5’lik seçim barajının altında kalarak federal parlamentoya girememesidir. Bu parti 80’li yılların ortalarına değin, yalnız ekonomide değil siyasi ve toplumsal alanda da liberal politikalar izliyordu. Giderek yalnızca ekonomide liberal çizgiyi izleyen, pazar ekonomisine devletin her türlü düzenleyici müdahalesine karşı çıkan ve üst gelir meslek gruplarının çıkarlarını savunan parti konumuna geldi. Siyaseten renksiz, dar seçmen kesiminin çıkarlarını ödünsüz savunan bu parti, son yıllarda ortağı Hıristiyan Birlik Partilerinin ikinci oylarıyla parlamentoya girmeyi başaran parti konumuna düşmüştü. Almanya’da seçimlerde verilen iki oydan ilki seçim bölgesindeki adaylardan birine, ikincisi ise partilerden birine verilmektedir. FDP son seçimlerde de yine hükümet ortağı Merkel’den ikinci oy desteği istedi. Ancak, bu defa bu yardımı alamayarak ve oyların sadece yüzde 4.8’ini alarak parlamento dışında kaldı.

Sosyal Demokratların temel felsefesi…

Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) son 44 yılın, 2009 seçimleri hariç, en düşük oyunu aldı. 2009’da oyların yalnızca yüzde 23’ünü alarak Almanya tarihinin en büyük yenilgisine uğramıştı. Bu seçimlerdeki oyları yüzde 25.7’ye çıksa da bu sonuç SPD’nin büyük yenilgisini kapatmamaktadır. Çünkü, Hıristiyan Birlik Partileri oylarını aynı sürede yüzde 33.8’den yüzde 41.5’e çıkarmayı başardılar.
Bu yıl SPD 150. kuruluş yılını haklı olarak büyük bir gurur ve onurla kutladı. Almanya’da demokrasi, hukuk devleti ve özellikle de sosyal devletin oluşması ve yerleşmesinde, bu partinin belirleyici rolünü hiç kimse inkâr etmemektedir. “SPD’nin temel felsefesini, sosyal dayanışma, eşitlik ve barış oluşturmaktadır.” Sosyal Demokratların ana seçmenini, geleneksel olarak öncelikle emeğiyle geçinenler oluşturmaktadır. SPD Schröder’e değin sendikalarla her zaman dayanışma içerisinde olmuş, çalışanların, dar gelirlilerin, işsizlerin haklarını savunmayı ana ilkesi edinmişti; sosyal devlet, sosyal haklar ve sosyal adalet ilkelerinden ödün vermemeye büyük özen göstermişti.
Gerhard Schröder 1998’de Şansölye (Kanzler) olunca bu ilkeleri adım adım terk ederek sosyal hakları kısmada sağ partilerin bile cesaret edemediği politikaları izlemeye başladı. Sendikalarla SPD arasındaki dayanışmanın bozulmasına neden oldu. Parti içinden ve sendikalardan gelen eleştirilere “adam sendeci” bir tavırla aldırmadı.
1998 Federal Parlamento seçimlerinde oyların yüzde 40.9’unu alarak hükümetin kurulmasında büyük rolü olan SPD’nin karizmatik başkanı Oskar Lafontaine, bu yanlış politikalara tepki göstererek maliye bakanlığı görevinden, SPD başkanlığından ve daha sonra da SPD’den istifa etti. Lafontaine’nin istifasını partiden ve sendikalardan bir dizi istifa izledi. Ben de 30 yıllık SPD üyeliğimden sonra bu partiden istifa edenlerden biriyim.
Böylece SPD’nin solunda, sosyal devlet ilkelerini, sosyal hakları ve sosyal adaleti savunacak önemli bir siyasi boşluk oluştu. Batı Almanya’da “Seçim Alternatifi Birliği” altındaki oluşumla, Doğu Almanya’daki Demokratik Sosyalist Parti birleşerek 2007’de Sol Partiyi (Die Linke) kurdular. Bu parti daha oluşum aşamasında girdiği 2005 seçimlerinde oyların yüzde 8.7’sini almayı başardı. 2009’da oylarını yüzde 11.9’a yükselten Sol Parti, son seçimlerde oy kaybına uğrasa da parlamentoda üçüncü parti oldu.

Hükümetin kurulması zaman alacak

SPD partiden ayrılanlara karşı öfkeci ve yanlış bir politika izleyerek, Sol Parti’yle koalisyona hayır demektedir. Oysa şu andaki seçim sonuçlarıyla Sosyal Demokratlar, Sol Parti ve Yeşiller, birlikte hükümeti kurabilecek çoğunluğa sahiptirler.
Merkel’in kolisyon arayışı sürmektedir. SPD, tabanından gelebilecek tepkiler nedeniyle büyük koalisyona son derece temkinli yanaşmakta ve Merkel’le yapılacak hükümet kurma görüşme sonuçlarını, 470.000 üyesinin onayına sunarak karar verebileceğini açıklamıştır.